نطفه انسان عصاره ی هستی
جواب : در درس هفتم به عرض خواهیم رساند که تمام موجودات انزالی هستند ، مثلاً یک سیب از هسته و درختی که بعدها هسته تبدیل به آن شده و زمینی که هسته در آن قرار گرفته و از آن ارتزاق کرده ، از آبی که به این هسته رسیده و آفتابی که در آسمان درخشیده است ، تنزل یافته بسیاری از موجودات است . اما هرگز عصاره ی کل موجودات نظام هستی نیست .
عصاره ی عالم حقیقی است که بتواند در قوس صعود ، هر نوع کمالی را کسب کرده و آن را ظهور دهد ، حال اینکه این سیب اگر در زمین کاشته شود نهایتاً یک درخت سیب می شود نه چیز دیگر ، یعنی در قوس صعود نهایتاً می تواند کمال جماد و نبات را دارا شود اما نمی تواند کمال حیوان و یا انسان را دارا شود ، اما اگر همین سیب توسط انسانی خورده شود و تبدیل به نطفه گردد ، این نطفه می تواند عصاره ی کل عالم باشد ، زیرا در قوس صعود هم می تواند کمالات جماد و نبات را دارا باشد و هم کمالات حیوان و انسان را . علاوه بر اینکه می تواند به عالم ماورای عقل راه یافته و در نهایت جناب نبیّ اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم شود که تمام فرشتگان در خدمت اویند .
در بحث انزالی بودن موجودات به عرض می رسانیم ، فقط موجودی می تواند به افق اعلای هستی ترفع پیدا کند که از افق اعلای نظام هستی تنزل کرده باشد ، در غیر این صورت هرگز نمی تواند به آن افق اعلی ره یابد ، مگر اینکه صورت عوض کند و موجود دیگری شود .
و لذا به تعبیری نطفه انسان از مشک زنی کل عالم هستی – از نشئه الهی گرفته تا نشئه طبیعت- حاصل شده است به طوریکه در قوس صعود می تواند تمام مراتب قوس نزولی را طی کند ، به همین خاطر جسمی دارد مطابق با عالم طبیعت ، قوه ی خیالی دارد مطابق با عالم مثال ، قوه ی عاقله ای دارد مطابق با عالم عقل و بالاتر از اینها دارای مقام لایقفی است که می تواند به عوالم ماورای عقل راه یابد . پس فقط فقط نطفه است که می تواند به عنوان عصاره ی نظام هستی قرار گیرد و عصاره ی هر چیزی آن است که وقتی در قوس صعود قرار گیرد ، بتواند همان کمالات آن چیز را تحصیل کند .
شرح دروس معرفت نفس ج1 ص 282
