مقام واحدیّت و مقام احدیّت
حضرت واحدیت که آن را حضرت اسماء و صفات مىگویند که هر یک از آن اسماء و صفات بدون واسطه وجه خاصى به حق تعالى دارند. اگر ذات وجود را طورى اعتبار کنیم که اسماء و صفات در او مستهلک باشند این معنى را مقام احدیت گویند و اگر ذات را با اسماء و صفات به طور تفصیل اعتبار کنیم مقام واحدیت گویند. مقام اسماء و صفات نیز مىنامند. احدیت و واحدیت به این معنا مصطلح عرفاست اما حکما که احد و واحد مىگویند یعنى سلسله موجودات عالم را به براهین عقلیه، طرفى است و آن طرف واجب الوجود است. سپس در رفع شبهه ثنویت برهان اقامه مىکنند که این طرف یکى بیش نیست، یعنى واحد است. سپس حرفى بالاتر و مطلبى دقیقتر عنوان مىکنند که این واحد مرکب نیست بلکه بسیط الحقیقة است و از این معنى که شیء واحد بسیط الحقیقة هم باشد، تعبیر به احد مىشود. واحد یعنى یکى واحد یعنى یکتا. واحد با مرکب مىسازد به خلاف احد.
ممد الهمم در شرح فصوص الحکم/علامه حسن زاده آملی/انتشارات وزارت ارشاد/1378/ص 16