انواع ادراکات و مفاهیم ذهنی در نظر فیلسوف
انواع ادراکات و مفاهیم ذهنی در نظر فیلسوف
(1) «حقایق» یعنى مفاهیمى که در خارج مصداق واقعى دارند.
(2) «اعتباریّات» یعنى مفاهیمى که در خارج مصداق واقعى ندارند لکن عقل براى آنها مصداق اعتبار مىکند یعنى چیزى را که مصداق واقعى این مفاهیم نیست مصداق فرض مىکند.
و براى آنکه خواننده فى الجمله بتواند ادراکات حقیقى را از ادراکات اعتبارى تمیز دهد مثال سادهاى ذکر مىکنیم:
مثلًا اگر از هزار نفر سرباز یک فوج تشکیل داده شود هر یک از سربازها یک جزء از این فوج به شمار مىرود و خود فوج عبارت است از مجموع نفرات. نسبت هر فرد به مجموع نسبت جزء به کل است. ما هم هر یک از افراد را ادراک مىکنیم و درباره آنها حکمهاى مختلفى مىنماییم و هم مجموع آنها را که «فوج» نامیدهایم و درباره آن نیز حکمهاى مخصوصى مىنمائیم.
ادراکات ما نسبت به افراد، ادراکات حقیقیه است زیرا مصداق واقعى خارجى دارد و اما ادراک ما نسبت به مجموع، اعتبارى است زیرا «مجموع» مصداق واقعى ندارد و آنچه واقعیت دارد هر یک از افراد است نه مجموع.
(3) «وهمیّات» یعنى ادراکاتى که هیچگونه مصداقى در خارج ندارند و باطل محض مىباشند، مثل تصور غول و سیمرغ و شانس و امثال آنها.
مجموعه آثار /شهید مطهری/انتشارات صدرا/1379/ج 6/ ص 58
