معقولات اولیه
به هر حال شروع کار ذهن از حواس است که اینها را «معقولات اولیه» مىگویند، یعنى اولین معقولاتى که در ذهن وارد مىشود و بلاواسطه، صورت عالم خارج است؛ به این معنى صورت عالم خارج است که این معقولات صورت عقلانى امور عینى هستند. این امور عینى یک صورت در مرتبه حس پیدا کردند، یک صورت دیگر در مرتبه خیال پیدا کردند و یک صورت دیگر در مرتبه عقل. اینها را که ما «معقولات اولیه» مىنامیم به این معناست که اینها صور عقلانى امور عینى هستند و به نحوى بر امور عینى منطبق مىشوند، و به عبارت دیگر کلىِ همان امور عینى هستند . پس فلاسفه ما مىگویند اولین معقولات ما معقولات اولیه یعنى معقولات مسبوق به محسوسات است. این معقولات، معانى کلیهاى است که قبلًا جزئىِ آنها در خیال آمده و قبل از آنکه درخیال بیاید در حس آمده و قبل از آنکه در حس بیاید فردش در عالم عین وجود داشته و در رابطه میان حس و عین صورت حسىاش پیدا شده است.
شرح مبوسط منظومه/شهید مطهری (ره)/انتشارات حکمت/1366/ج 3 /ص 295
