کتابهای اخلاقی ، به خصوص فقه ما برخاسته از متن تکوین نظام هستی است ؛ یعنی به حقیقت کتاب وجودی من و شما آگاه است و خالق و آفریننده این کتاب می داند اگر نفس انسانی به این امور طبیعت مشغول شود و روی آورد ، از ماوراء طبیعت باز می ماند و إلّا سگ تکویناً نجس نیست . خون تکویناً نجس نیست . نطفه تکویناً نجس نیست . اگر شرع اینها را نجس دانسته و فرموده غسل کنید یا اگر به چیز نجسی چون سگ ، خون و امثال اینها دست زدید ، دست تان را بشویید ، از این باب نیست که اینها در نظام هستی نجس آفریده شده باشند . زیرا هیچ موجودی در عالم ، نجس خلق نمی شود . بلکه تمام عالم یکپارچه طُهر مطلق است چون از طاهر مطلق و ازطهور علی الإطلاق ظهور یافته است . صدور این احکام ، برای این است که می دانند اگر نفس به اینها توجه کند ، مثلاً به فلان شیء که فقه اسم اش را در تشریعیات نجس می گذارد توجه داشته باشد ، توجه اش از عالم ماوراء طبیعت منصرف می شود و دیگر قدرت ارتباط با عالم ماوراء طبیعت را نخواهند یافت .
و لذا محرّماتی که در کتب اخلاقی ذکر شده و مشابه آن در رسایل عملیه بیان شده است همه برای این است که وقتی نفس به این گونه امور توجه می کند ، سنخیّت خود را با ماوراء طبیعت از دست می دهد ، در حالی که انسان ، برای ارتقای وجودی آفریده شده است و باید ، هر چه در نشأه ی طبیعت مزاحم اوست از او رفع شود . این رفع مزاحمت ، گاه در تحت دستورات شرعیّه به عنوان واجب و حرام به ما القاء شده و گاه در مثل کسب و معاملات ، تحت عنوان حلال و حرام ، در بخش عبادت به صورت عبادت و غیر عبادات و در کتابهای اخلاقی به صورت گناه و ثواب مطرح شده است .
حضور و مراقبت/داود صمدی آملی/ص 174
